دسته: یادداشت خبرگاه

در طی روزهای اخیر, از جمله امروز دوشنبه ٣ شهریور مصادف با ٤ مُحرّم تعدادی از کودکان بلوچ که از بی آبی ناچار بودند برای برداشت آب آشامیدنی به گودالچه های غیربهداشتی آب ( بنام هوتگ) بروند, شوربختانه به داخل گودالچه ها افتاده و جان داده اند. اسفا که این یکی داستان پر آب چشم در کنار بقیه قصه های پرغصه بلوچستان حکایتی است ممتد و قدیمی.

خبرگزاری مهر روز ۳۰ مرداد گزارش داد که بنیاد مستضعفان برای روستای ابوالفضل حکم تخریب گرفته است. بر اساس این گزارش این بنیاد ادعای مالکیت خانه‌های ساکنان این روستا را مطرح کرده است. می‌گویند زمین‌های روستای ابوالفضل را عده‌ای آمده‌اند و اشغال کرده‌اند. ۳۰۰ خانوار. سال‌ها از ساخت و ساز در این زمین‌ها می‌گذرد اما به یک‌باره بنیاد مستضعفان یاد زمین‌های بیابانی‌اش می‌افتد. «روستای ابوالفضل» در هیچ جای نقشه خوزستان نیست؛ همان‌طور که بسیاری از نقاط ایران در داشتن سهمشان از دارایی‌های کشور نادیده گرفته می‌شوند. سهم بسیاری از روستاییان حال حاضر کشور نه رفاه و نه زندگی حداقلی که درگیری هر روزه با نهادهای حکومتی بر سر حق داشتن تکه زمینی و سقفی بالای سر به عنوان خانه و جلوگیری از تخریب آن است.

روز کاری‌شان از اول صبح شروع می‌شود. باید زودتر خود را به خانه‌های صاحب کارهایشان برسانند و نهارشان را آماده کنند. اغلب آن‌ها زمانی که هنوز میزبان‌هایشان از خواب بیدار نشده‌اند، به خانه‌‌ها می‌رسند. گردگیری را شروع می‌کنند، سرویس‌های بهداشتی را تمیز می‌کنند، برایشان غذای خانگی آماده می‌کنند و بعد از این باید جمع کنند و بشورند و سر جایش بگذارند. آن‌ها زنان خدمتکار خانگی و کارگر خدماتی هستند.

سازمان سینمایی وزارت ارشاد ایران به تازگی اطلاعاتی در قالب «گواهی مالکیت» ۱۰۲۹ فیلم سینمایی بعد از انقلاب را منتشر کرده است که بر مبنای آن مالکان و سهامداران این فیلم‌ها مطابق اسناد ثبت شده در وزارت ارشاد معرفی شده‌اند. این فهرست شامل همه فیلم‌های ساخته شده پس از انقلاب نمی‌شود و نام بسیاری از فیلم‌های مهم پس از انقلاب از جمله تعدادی از آثار تحسین شده در جشنواره‌های جهانی در آن غایب است.

دوشنبه ۲۷ مرداد چندین شهر ایران باز شاهد اعتصاب‌ کارگرانی بود که از فقر و بیکاری، تبعیض و تحقیر به تنگ آمده‌اند و تحمل نمی‌کنند بار بحران و ورشکستگی اقتصاد بیش از پیش بر دوش آنان افکنده شود. مسئولان اما آنجا که ناگزیر می‌شوند در باره اعتراض و اعتصاب کارگران سخنی بگویند کماکان به وعده‌های کلی و فرافکنی بسنده می‌کنند.

قیمت برنج وارداتی در بازار مصرف ایران در یک دوره چهار ماهه حداقل سه برابر افزایش یافت. دبیر انجمن واردکنندگان برنج می‌گوید بانک مرکزی عامل گرانی این کالا است و با تداوم روند کنونی از سفره خانوار حذف می‌شود.

چرا استان‌های سبز ایران با گذشت ۶ ماه از ورود کرونا به‌کشور همچنان رنگ قرمز کرونایی گرفته‌اند؟ چرا بیمارستان‌های مازندران از بیماران بد حال کرونایی پر است و کادر درمانی در شمال کشور با خستگی روان و فرسودگی تن، با همان فشار و حجم سنگین کاری که اسفند ماه سال گذشته بر آنان تحمیل شده بود به‌کار خود ادامه می‌دهند؟

کشمکش بر سر درآمدهای ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی که به ایران بازنگشته همچنان ادامه دارد. دولت برای ترغیب تجار سیاست تشویق و تنبیه در پیش گرفته؛ هم مشوق‌های وسوسه‌برانگیز ارائه کرده و هم پای دستگاه قضایی را برای مجازات «تجار بدعهد» به میان کشیده است. هیچ یک از این دو شیوه اما تا به حال پاسخگو نبوده و پرسش این است که این حجم از درآمد ارزی کجا مانده و چرا میل و رغبتی به بازگشت ندارد؟

توافق تاریخی بین دولت‌های اسرائیل و امارات متحده عربی که با عنوان «پیمان ابراهیم» به امضا رسید را بسیاری از فلسطینی‌ها «معجزه» ای می‌دانند که تنها جمهوری اسلامی قادر به تحقق آن بود. شهرداری تل‌آویو که پیش از این ساختمان خود را در همدلی با مردم لبنان به پرچم آن کشور آراست، این بار با «پیمان ابراهیم» پرچم امارات را بر خود نقش کرده است. «معجزه» کلمه‌ای است که ابو ابراهیم روزنامه‌نگار فلسطینی اهل غزه در گفتگو با کیهان لندن در توصیف این پیمان استفاده می‌کند. ابوابراهیم که به خاطر جوّ حاکم در غزه این نام مستعار را برای خود انتخاب کرده، سال‌هاست که با روزنامه‌نگاران خارجی که برای تهیه گزارش به نوار غزه سفر می‌کنند همکاری دارد.

در روزهایی که پروژه انتقال آب دریای خزر به حالت مسکوت مانده، تراز دریاچه آب خزر پایین رفت تا زنگ خطر برای بزرگترین دریاچه جهان به صدا دربیاید، این در حالی است که کارشناسان محیط زیست از کاهش جنگل‌های شمال ابراز نگرانی شدید کرده‌اند، به‌نحوی که این جنگل‌ها در ۴۰ سال گذشته به نصف رسیده‌اند.

تذکر به نظام در این باره که وضع خراب است و جامعه در آستانه انفجار، در رسانه‌های مجاز داخل، حکومتی یا در حاشیه حکومت، امری عادی شده است. آخرین نمونه در سایت «عصر ایران» دیده می‌شود. سردبیر این سایت در روز ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ در یادداشتی وضع ایران را با وضع بیروت مقایسه کرده و نارضایتی مردم ایران از دستگاه را با نیترات آمونیم انباشته در بندر بیروت همتراز دانسته.

مونولوگ حامد اسماعیلیون که علاوه بر متن، ویدئویی از آن را هم با هشتگ #اپراتور_نامت_را_بگو منتشر کرده، فریاد دادخواهی است. او در چند دقیقه، ضمن واکاوی وجوه مختلف یک جنایت، به روانکاوی «مأمور معذوری» می‌پردازد که دکمه شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی را فشرده است. اسماعیلیون نیازها، کشش‌‌ها، تمایلات، افکار و احساسات این مأمور گمنام را تصویر می‌کند تا بلکه بتواند او را به گفتن نامش و افشای حقیقت وادارد. خون‌خواهی و دادخواهی اما به عنوان خط اصلی این روایت ترسیم شده است.

بحران اقتصادی همه‌گیری ویروس جدید کرونا در ایران رو به وخامت است. اما بحران اقتصادی این کشور ریشه در عواملی فراتر از این پندمی دارد. رویدادهای ۳۰ ماه گذشته و اثرات آنها به وضوح نشان می دهد که ارزش ریال با وقایع سیاسی داخلی، ژئوپولیتیک و عوامل بنیادی اقتصاد در ایران گره خورده است که در این مقاله به بررسی این عوامل می‌پردازیم.

آنها تمام‌شدنی نیستند. هرچه شرایط سخت‌تر و تحریم‌ها شدید‌تر می‌شود، تعداد آنها بیشتر و سود آنها پرچرب‌تر می‌شود. سال گذشته، سال محاکمه آقازاده‌ها بود. پرونده‌های فساد بسیاری در این سال در صدر رسانه‌ها نشستند که متهمان آنها اسامی آشنایی برای همه بودند؛ از دهک‌های کم درآمد جامعه گرفته تا صادرکننده‌ها و واردکنندگان شناسنامه‌داری که این روزها با مشکلات مختلفی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

«امروز (روز «حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی») برای من روز فوق‌العاده‌ای است چون دیدم مناسبت امروز تقویم، روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی نامگذاری شده. پس به این امر اهمیت داده می‌شود و من بی‌خبر بودم! اما اگر اهمیت داده نمی‌شد چه لزومی داشت این روز را به این مناسبت نامگذاری کنند. قطعا این‌گونه نیست که فکر می‌کردم! پس با این حساب باید گفت: خداحافظ ای بدبختی! و سلام بر تو ای خوشبختی!..

بدهی دولت به بانک مرکزی در پایان خرداد ماه پس از کسر تنخواه بودجه ۹۹، مالیات ۹۸۰۰ میلیارد تومانی بودجه ۹۷ و ۱۰ هزار و ۵۸۰ میلیارد تومان اسناد به تعهد دولت، در مجموع به ۵۶ هزار و ۶۰ میلیارد تومان می‌رسد که نسبت به سال ۹۱ معادل ۳۲۶ درصد افزایش داشته است.

نرخ برابری دلار در سه ماه اول امسال ۸۴ درصد رشد داشته است. مرکز آمار نرخ تورم را کاهشی اعلام کرده اما قیمت برخی اقلام کالا اساسی و مواد غذایی بیش از دو برابر افزایش یافته است. دولت برای «صرفه‌جویی» در هزینه‌های ارزی، تخصیص ارز به واردات مواد غذایی را کاهش داده یا به صورت کامل حذف کرده است.

پایان‌نامه‌فروشی، مقاله‌فروشی، مدرک‌‌فروشی و در یک کلمه تقلب علمی؛ موضوعی مرتبط به علم که بارها البته سر از سیاست ایران و سابقه علمی سیاست‌مردان و زنان صاحب‌منصب هم درآورده‌ و درست در همین روزها بحث تقلب یا «سرقت علمی» در پایان‌نامه بعضی از چهره‌های شاخص سیاست یا دانشگاه ایران هم مطرح است.

اسطوره آخرالزمانی جمهوری اسلامی چیزی بین دو نوع اسطوره پایان تاریخ مسیحی و پایان تاریخ نازیسم است. از یک طرف داعیه و خیال تسلط بر جهان را دارد و از طرف ديگر در مقابل یک ویروس سکولار به نام کرونا دعوت به یک خودکشی دسته‌ جمعی می‌کند.

خرج زندگی در تیر ۹۹ براساس حداقل کالری موردنیاز برآورد شد. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد خانوارهای کشور در ماه گذشته تورم ۴/ ۶ درصدی را تجربه کردند. همچنین دهک غیربرخوردار با ثبت تورم ۲۳/ ۷ درصدی، بالاترین تورم را پشت‌سر گذاشته است. از این رو نگرانی‌ها درخصوص معیشت خانوارها شدت گرفته است.