دسته: یادداشت خبرگاه

گرانی خارج از تصورِ لوازم اساسی زندگی در ایران این روزها، مردم را دچار شوک کرده است، شوکی بسیار عمیق‌تر و مضطرب‌کننده‌تر از هر زمان دیگر − هر چند گرانی، تورم و افزایش قیمت‌ها همیشه جزوی از ساختار اقتصادی ایران بعد از انقلاب بوده است. در این گزارش زندگی یک زوج جوان شهری را در نظر می‌گیریم و بررسی می‌کنیم کمبود و گرانی چه بر سر آنان می‌آورد.

نبض اعتراضات کارگری، تند می‌زند! هفت تپه، هپکو، آذرآب؛ نامهایی آشنا در جنبش اعتراضی سالیان اخیر ایران هستند. اما آیا اعتراضات کارگری تنها به همین مجتمع‌های صنعتی محدود شده است؟ آنهایی که اخبار اعتراضات کارگری را دنبال می‌کنند، پاسخی صریح به این پرسش دارند. خیر! در گزارش پیش رو با در نظر گرفتن مولفه‌هایی چون گستردگی اعتراضات ، زمینه و علت بروز آنها به شناسایی و ترسیم نقشه کانونهای بحران در حوزه کارگری پرداخته‌ایم.

مرکز آمار در آخرین گزارش فصلی خود که در ابتدای شهریور منتشر کرد، تصویری نسبتاً روشن از بحران اقتصادی ایران نشان داد. این اطلاعات که سه‌ماه نخست سال ۹۹ را دربرمی‌گیرد، این موضوع را روشن ساخت که اقتصاد ایران برای هشتمین فصل متوالی با رشد اقتصادی منفی دست‌وپنجه نرم می‌کند و روز‌به‌روز از حجم اقتصاد کشور کاسته می‌شود.

کتاب «صداهای یک کشتار جمعی» حاصل تلاش ۱۰ ساله ناصر مهاجر، مورخ، پژوهشگر و نویسنده ایرانی ساکن پاریس، از آخرین منابعی است که به زبان انگلیسی درباره این کشتار منتشر شده است. نویسنده در این کتاب ۴۸۰ صفحه‌ای کوشیده است تا ضمن گردآوری روایات تازه از کشتار جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ و همچنین انتشار اسناد و مدارک مرتبط با این موضوع در ضمیمه کتاب، این رویداد را به ‌مثابه جنایتی عظیم که در حق هزاران مخالف سیاسی در ایران صورت گرفته، به جهانیان معرفی کند. این کتاب در واقع می‌تواند سند دیگری برای جلوگیری از به فراموشی سپرده شدن یک نسل‌ کشی سیاسی و یک مرگ دسته جمعی در ایران باشد.

صدای آمریکا: وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا در گزارشی با عنوان «رژیم قانون‌گریز: شرحی بر فعالیت‌های مخرب ایران، ۲۰۲۰» به شرح فعالیت‌های مخرب جمهوری اسلامی ایران و اقداماتش علیه کشورهای منطقه و مردم ایران پرداخت. این گزارش که روز شنبه ۲۹ شهریور و ساعاتی پیش از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه رژیم ایران منتشر شد در هشت سرفصل به بیان قانون‌گریزی و فعالیت‌های مخرب جمهوری اسلامی پرداخته است.

با یک حساب سرانگشتی، مشاوران ترامپ به این نتیجه رسیده‌اند که تنها نصیبی که ایران از رویارویی فعلی می‌برد، همان تحریم‌های اقتصادی بی‌سابقه است که پول ملی آن را در سراشیب سقوط روزافرون قرار داده و معضلات و مشکلات عمیقی برای جامعۀ ایران پدید آورده است. از نگاه آنان، این وضعیت خواه ناخواه به توافق ختم می‌شود حتی اگر پیامدهای داخلی بسیاری برای برخی جناح‌های حاکم داشته باشد. شاید مشاوران ترامپ در مجموع موانع داخلی توافق با ایران را ساده گرفته باشند، اما ظاهراً از نگاه آنها فشار مشکلات، هر مانعی را مرتفع می‌کند هر چند که تنش‌های شدید سیاسی داخلی هم در پی داشته باشد!

گروه دارویی برکت می‌خواهد برای گسترش روابط مالی و تجاری بین‌المللی‌، نام و نشانی خوش از خود نشان دهد. اما این گروه متعلق به ستاد اجرائی فرمان امام است، متعلق به سازمانی که مستقیماً زیر نظر رهبر ایران اداره می‌شود و از سوی ایالات متحده نیز تحریم شده است. برکت اما با تمهیدی ویژه مالکان واقعی خود را پنهان کرده است. از اوایل سال ۱۳۹۸ یک شرکت مرموز و بی‌سروصدا و ظاهراً بی‌ربط به ستاد اجرائی فرمان ، به نام کاراندیش دوران معاصر، صاحب قسمت عمده‌ای از سهام برکت شد. تحقیقی که زمانه با کمک رسانه دانمارکی دن‌واچ انجام داد، نشان می‌دهد که این سهام‌دار جدید یک شرکت صوری و در واقع متعلق به دفتر رهبری است. کاراندیش در فهرست‌ تحریم‌های آمریکا نیست و این یک مزیت آشکار برای برکت محسوب می‌شود.

همان لحظه‌ای که در برخی رسانه‌های داخلی، موضوع اجرای حکم اعدام نوید افکاری به “اقتدار نظام قضایی” پیوند داده شد، دیگر اعدام ناگهانی و غافلگیرکنندۀ این جوان ورزشکار کاملاً قابل پیش‌بینی بود. در واقع این هم جلوه‌ای از ویژگی‌های روانشناختی برخی نیروهای تصمیم‌گیر در کشور ماست که حاضر می‌شوند در آستانۀ جشن گرفتن عادی‌سازی روابط کشورهای عرب و اسرائیل در کاخ سفید، تمام حساسیت‌های حقوق بشری در سطح بین‌المللی را علیه خود برانگیزند، اما از اعدام سریع یک جوان صرف‌نظر نکنند!

کشتن نويد (چه اسم پر معنائی!) از سر قدرت نيست، از سر ترسی است که بزدلان به هنگام مرگ محتوم خويش دچار اش می شوند! اين نوید نيست که با جان خود بر طناب دار بوسه می زند، اين بزدلان جنايتکار رژيم اسلامی اند که می دانند بزودی نوبت آنان فرا خواهد رسيد تا بر زنجير مکافات خویش بوسه زنند و در ايران تازه ای که پوست می اندازد تا تازه و جوان شود، و زندان سیاسی را ويران و اعدام را لغو کند، بقيهء عمر نکبت زدهء خويش را به ذلت و خاری بگذرانند و نفرين تاريخی ملتی را در هر دم و بازدم کثيف خويش به ياد آورده و در جهنمی که خود افروخته اند تا نفس دارند بسوزند.

با ادامهء حیات این حکومت، باز هم مردم داخل کشور هستند که قربانی می شوند و با هزاران مشکل دست و پنجه نرم می کنند و می خواهند با حنجره ای خونین اعتراض خود را فریاد بزنند اما در این گرداب مه آلود اپوزیسیون و تعدد احزاب و آلترناتیوها دچار سرگیجه شده اند و نمی توانند راه را از بیراهه تشخیص دهند. و، در اين ميان، حربهء جديد رژيم اسلامی ساختن آلترناتیو های قلابی در درون و تضعیف مخالفان در خارج از کشور است.

گروهی از هنرمندان و نویسندگان نام آشنای جهانی با انتشار یک فراخون عمومی به کارزار اینترنتی در اعتراض به تداوم حبس نسرین ستوده، وکیل حقوق بشر، پیوسته و خواستار آزادی هرچه سریعتر نسرین ستوده از زندان شدند. این فراخوان از مردم سراسر جهان می‌خواهد تا با پیوستن به این اعتراض آنلاین مردمی و انتشار تصاویرشان با هشتگ FreeNasrin# در حساب‌های کاربری‌ خود، صدای حق‌خواهی نسرین ستوده در سراسر جهان باشند.

حکومت اسلامی مسلط بر ایران با صرف هزینه های هنگفت در پیشبرد اهداف اسلامی خود در زمینه ی اشاعه ی فرهنگ اسلامی ضد زن، و آموزش این اتهام دردناک که این خودِ زن است که مرد را طعمه ی وسوسه ی جنسی برای تجاوز به خود می کند و تقویت این نگاه در جامعه که زنی که سر تا پای خود را نپوشاند، مستحق آن است که قربانی آزار جنسی گردد، ناعدالتی دردناکی ست که رد پای آن سال هاست که بر پیکره ی صدا و سیما، سینما، هنر، آموزش و پرورش، انتشارات و رسانه ای اجتماعی به چشم می خورد.

آموزش و پرورش ایران بدون توجه به هشدارهای پزشکان مدارس را بازگشایی کرد. در برخی شهرها نیمی از دانش‌آموزان به مدرسه نرفتند. چند نماینده مجلس از تصمیم دولت برای اجبار دانش‌آموزان به حضور در مدرسه انتقاد کردند. وزیر آموزش و پرورش و معاونانش برای پاسخ به پرسش‌های نمایندگان به مجلس فراخوانده شدند.

همه ‌چیز داشت خوب پیش می‌رفت، وزیر آموزش و پرورش دوشنبه دهم شهریور، در نشستی خبری گفت که مدارس در شرایط سفید همچون گذشته باز هستند، در موقعیت زرد به‌صورت زوج و فرد برگزار می‌شوند و در شهرهای قرمز به‌صورت غیرحضوری و از راه دور خواهند بود. اما ۲ روز بعد روی صفحه تلویزیون ظاهر شد و درجهت مخالف صحبت‌های قبلی‌اش گفت که مدارس در تمام شهرها و حتی موقعیت قرمز باز هستند و دانش‌آموزان باید به مدرسه بروند. این تغییر موضع ناگهانی و اظهارنظرهای بعدی حاجی‌میرزایی و معاونانش در دقیقه ۹۰ بازگشایی مدارس را پیچیده کرده و پرسش‌های زیادی به‌وجود آورده است.

شکل و ماهیت اجاره مسکن در کشورهای اروپای غربی و شمالی مثل آلمان، سوئد، فرانسه یا هلند با ایران تفاوت‌های بنیادین دارد. از جمله تفاوت‌های تعیین‌کننده این است که انعقاد قرارداد یک یا دو ساله یا به طور کلی قرارداد محدود فقط در شرایط خاص و با دلایل مشخص مجاز است. حالت عادی قراردادهای مسکن این است که بدون محدودیت زمانی امضا می‌شوند. صاحب‌خانه برای لغو قرارداد باید دلیل روشن داشته باشد.

روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: نخست‌وزیر ژاپن اکنون ۶۶ سال دارد و بدون آنکه فشاری برای کنار رفتن بر او وارد شده باشد، خودش داوطلبانه کنار رفته است.

این، یعنی احترام قائل شدن برای حقوق مردم.

مصطفی معین، متخصص کودکان، تمام روزش را در مرکز طبی کودکان می‌گذراند و بعد‌از‌ظهرها به فعالیت‌های دیگرش می‌پردازد. گفت‌وگوی روزنامه شرق با او، به‌عنوان پزشکی که دستی بر آتش سیاست دارد و می‌داند دولت ایرانی با چه چالش‌ها و موانعی برای مهار بحران‌ها روبه‌روست، در روزهایی اتفاق افتاد که ایران موج دوم کرونا را سپری می‌کند. هرچند تلاش کردیم گفت‌و‌گویمان روی مدار کرونا بچرخد، اما نمی‌شود با معین گفت‌وگو کرد و چرخی در جهان سیاست نزد؛ سیاستی که امروز بخش عمده‌ای از آن با کرونا در هم تنیده شده و ایران هم جزئی از آن است.

وقتی عنوان «فرزند یک اعدامی» به‌ هویتشان الصاق شد که کودک چند ساله‌ای بودند. بسیاری از آنها هیچ‌گاه آغوش پدر یا مادر را حس نکردند و سنگینی فرزند یک اعدامی بودن، تمام کودکی و رویاهایشان را پر کرد. برخی از آنها هنوز از حس بی‌اعتمادی و نا امنی‌ای می‌گویند که از آن سال‌ها همراهشان مانده است.

آیا آن طور که مقام‌های ایرانی می‌گویند، برنامه هسته‌ای برنامه‌ای ملی است و خواستی مردمی؟ اکثریت پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی زمانه مخالف این برنامه‌ هستند. اما در عین حال، ۲۵,۵ درصد از پاسخ‌دهندگان ساکن ایران می‌گویند که با سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی موافق‌اند. جالب‌تر آنکه بیش از ۶۰ درصد کل این پاسخ‌دهندگان در صورت جایگزین شدن یک حکومت «دموکراتیک و سکولار» در آینده، پیگیری یک برنامه هسته‌ای را از چنان حکومتی مطالبه می‌کنند.

در ایران همچنان ۲۶ استان در وضعیت قرمز و هشدار شیوع کرونا قرار دارند. وزیر بهداشت وضعیت استان مازندران را بسیار بد توصیف کرد و سفرهای زیاد را عامل آن دانست. یکی از مسئولان بیمارستان مسیح دانشوری می‌گوید دولت شاید معذوریت‌ دارد که محدودیت‌ها را اعمال نمی‌کند، مردم خود باید فکری در این زمینه بکنند وگرنه «همه به خطر می‌افتیم».