دسته: یادداشت خبرگاه

برخی از عراقی‌های معترض بر این باورند که به قدرت رسیدن نهادهای نظامی در بخش اقتصاد و سیاست همچون حشد الشعبی و دخالت‌های ایران نیز در رساندن عراق به وضعیت فعلی، نقش و تاثیر به سزایی داشته و نه تنها در اعتراضات امسال، بلکه در اعتراضات سال گذشته بصره نیز، بارها شعارهای ضدایرانی به گوش رسید.

بزرگنمایی‌‌ها و بافته‌‌های ذهنی و تخیلی قاسم سلیمانی که بیشتر یادآور فیلم‌‌های هالیوودی و جنگ ستارگان است با واکنش‌‌های مختلفی روبرو شده است؛ از جمله توییتر فارسی وزارت خارجه اسرائیل «حاج قاسم» را به «مش قاسم» تشبیه کرده است. «مش قاسم» خدمتکار وفادار و روستایی «دایی‌جان ناپلئون» اثر ماندنی ایرج پزشکزاد است.

آیا اگر هر شهروند برای خود و برای دیگری بایستد، به امر عمومی اهمیت دهد، و نگران بیدادی باشد که دیگری را از او جدا می‌کند، ظرفیت نهاد قدرت می‌تواند بیش از آنی شود که ما شهروندان تعریف و تعیین می‌کنیم؟

برخی اظهارات اخير سياسی نويسان، بخصوص در جريان برگزاری کنفرانس ساليانه حزب مشروطه ايران (لیبرال دموکرات) مرا واداشته تا مطلب اين هفته ام را به مسئله تلاش برای کم اهميت نشان دادن گفتمان سکولار دموکراسی و نتايج خسران بار آن اختصاص دهم.

از خود می پرسم «برای یک ایرانی، داستان فرو ريختن ديوار برلين، يعنی این بخش از تاریخ یک کشور اروپایی، با شب های بلند و فرهنگ و رسومی کاملا متفاوت، چه نکتهء آشنایی را می تواند در ذهن تداعی کند و در کل این رویداد تاریخی چه نکتهء جذابی برای ما نهفته است؟»

کشور من هفتهء گذشته مرا در ازای مبلغ هنگفتی که مطالبات سیاسی خودش است به حراج گذاشت. امید من به کشورم برای رهایی سال هاست که از قلبم رخت بربسته است. کشور من سنگ مادران سوری و یمنی و فلسطینی را به سینه می‌زند اما بر غم دوری مادری از فرزندش در خاک سرزمین خود چشم می‌پوشد و زجرش را با نظاره کردن رفتن کودک ۵ ساله‌اش صد چندان می‌کند.

با توجه به تحولات اخیر در عرصهء سیاسی ایران، چه در داخل و چه در خارج از کشور، از هر دو جانب حکومت و اپوزیسیون نگرانی هائی وجود دارد مبنی بر اينکه مبادا يک بار ديگر شاهد اتفاقاتی شبيه آنچه در مدرسه علوی رخ داد باشیم؛ مدرسه ای که جان شماری از افرادی ایران دوست و ‌وفادار به ایران را گرفت که دست شان به خون کسی آلوده نبود و جرم شان فقط داشتن مقامی در نظام قبلی بود.

حقیقت این است که چهل سال سرکردن یا محبوس ماندن در یک نابهنگامی تاریخی، پیوند ما را با گذرگاه ها و آبشخورهائی که برای دستیابی به حداقلی از خواست ها و نیازهای مردم و کشورمان ایجاد کرده بودیم، سست یا یکسره قطع کرده است. همۀ نشانه ها حاکی از آن است که اگر امیدی به پشت سرگذاشتن این دوران گمراهی و پریشانی هست، که هست، از سرگرفتن همین گذرگاه ها و سیراب شدن در همین آبشخورهاست.

بیشتر منتقدين – که در میان شان شوربختانه کمتر از تعداد انگشتان یک دست اشخاص معتبر و صاحب نامی نیز وجود دارند – این نهاد را (که «شورای مدیریت گذار» نامیده می‌شود) تنها با یکی از دست اندرکاران مؤسس آن یکی گرفته و با حملهٔ شخصی به آن فرد، قصد آن دارند که اين نوزاد را در گهواره خفه کنند.

متخصصین علمی مزدور این نظام، در اتاق های فکری وابسته به رژیم، از خیلی پیش از این‌ها و دقیق‌تر از آنچه فکر می‌کنیم، نقشه های کارآمدی برای نیل به این هدف طراحی کرده‌اند که «سیاسی کاران قدیمی کم دانش»، بویژه از جانب نسل جوان جدی گرفته نشوند و حتی مورد تمسخر اکثریت نسل جوان ایرانی قرار گیرند.

غنای زبان و نیرومندی این زبان باعتبار همه ادبیات و شعر و ظریفیتی است که زبان فارسی بوجود آورده است. بنابراین در شرایط کنونی مواد درسی برای دانشجو اگر بزبان مادری باشد، دانشجویان از غنای زبانی و وسعت واژگانی فارسی محروم خواهند شد. بعنوان نمونه اگر دانشجوی آذری، بجای خواندن شاهنامهء فردوسی، باید کتاب «دَدَه قورقود» را بخواند از غنای فارسی محروم خواهد بود.

بعد از سرکوب جنبش سبز، حکومت به سوپاپ اطمینانی احساس نیاز می‌کرد که مردم کوچه و خیابان بتوانند از طريق آن حرف دل خود را بزنند و بشنوند، بطوری که اين سوپاپ جایگزینی برای اعتراضات خیابانی باشد. به همین علت، به جای روزنامه های اصلاحاتی، تلگرام و اینستاگرام بودند که از سد فیلترینگ گذشتند و مردم اجازه يافتند که در این رسانه ها نارضايتی های خود را خالی کنند.

باید ادعای سیلی زدن خامنه‌ای به قدرت‌های جهانی را باور کرد یا ادای امام حسین درآوردنش را؟!.. مقامات در برابر خودی‌ها انفعالی و در برابر غیرخودی‌ها تهاجمی هستند… روانشناسان اجتماعی در چهل سال گذشته این ناهنجاری را با همه‌ی نشانه‌های واضح‌اش در شخصیت علی خامنه‌ای و دیگر مقامات تشخیص نداده و در باب آن نگفته و نشنیده‌اند… [حال آنکه] تهاجمی و در عین حال انفعالی بودن شخصیت مقامات، یکی از نسخه‌های آنها برای حکومت‌داری در نظام غیردمکراتیک، غیر پاسخگو و غیرشفاف است.

بيائيد تصور کنيم (و تصور از واقعيت ممکن می تواند تفاوت کامل داشته باشد) که يک «جبههء فراگير و واحد» از کل نيروهای اپوزیسیون تشکيل شده و در طول زمان نيرو بگيرد و قوی شود. فکر می کنيد در آن صورت «نيروهای شرکت کننده» کدامند و هر يک چه رفتاری خواهند داشت؟

فاشیست‌ها، با استفاده از سیاستی «همه با همی» توانستند گرایش های گوناگون سیاسی را حول یک محور قرار داده و رفته رفته به زیر پرچم خود بکشند و به طور کامل هژمونی را از آن خود کرده و بر همهٔ گروه‌های سیاسی ديگر غلبه کنند. این نوشته‌ء موسولینی که «فاشیسم از زیر خرابه‌های دکترین‌های لیبرال، سوسیالیست و دموکراتیک عناصری را که هنوز زنده‌اند بیرون آورده و … یک سنتز نو می‌سازد» به روشنی نشان‌گر اینگونه سیاست‌ گذاری فاشیست ها است.

پایگاه خبری CBS به نقل مقامات آمریکایی می‎نویسد حمله به تاسیسات آرامکو با تایید رهبر جمهوری اسلامی ایران انجام شده ولی به شکلی که بتوانند آن را حاشا کنند! برخی کارشناسان در ایران حمله به تاسیسات آرامکو را «قصاص نفتی» خوانده‌اند: نفت در برابر نفت!