دسته: یادداشت خبرگاه

حکومت اسلامی به عنوان ساختار اجرایی ایدئولوژی شیعی ولایی برای ماندن تنها یک راه دارد و آن اعمال دشمنی با آمریکا و هم پیمانان منطقه‌ای آن است، که این راه هم جز شکست عاقبتی ندارد. با این حال، خامنه‌ای و همدستانش خودشان را ناچار به ادامه این راه می‌بینند؛ زیرا راهی که سرانجام متفاوتی داشته باشد نیازمند یک تغییر اساسی در جهان بینی خامنه‌ای است و آن دیدن جهانی است که در آن ملت ایران مالک کشور و سرنوشت خود است.

آيا در دنیای امروز، در پايان دومين دههء قرن بیست و یکم، در عصر آی فون و انفجار اطلاعات، بايد منتظر شد تا رژيم حاکم بر کشورمان هم دست به استفاده از يک رشيدی مطلق ديگر و انتشار مقاله ای عليه کسی در اپوزيسيون بزند تا قيامی گسترنده شکل بگيرد و کل نظام را به زباله دان تاريخ بياندازد؟ و يا از آنجا که رژيم کنونی، برای مبارزه با اپوزيسیون انحلال طلب، از وسيله ای همچون ترفند «اسب تروآ»ی افسانه ای دنیای باستان استفاده می کند، اپوزيسيون نيز نيارمند آن است که برای خنثی کردن اين ترفند به پادزهری مناسب تر و روز آمد شده تر بیانديشد؟

منطقاً می توان ديد که سازمان های سیاسی ای که خود را منسوب به یک طایفه یا قوم می دانند، اگر بخواهند نخست به سرنوشت ايران بيانديشند، باید آرزوهایشان را گسترش داده و آن ها را در چهارچوب کشور و ملت ایران مطرح نمایند. مردم ایران از هر تبار و طایفه و فرهنگ و زبان در مقابل حکومت اسلامی تبعیض و استبداد قرار گرفته و در این امر يگانگی دارند. وظیفهء سازمان های سیاسی حفظ اين يگانگی و کوشش برای تأسیس حکومتی دموکراتیک، سکولار و مبرا از هر نوع تبعیض و استبداد است.

يک «رژیم متعارف» می تواند، همانند رژیم های متعادل اسلامی در پاکستان و عربستان سعودی، و یا همانند رژیمی سکولار و مترقی مثل کره جنوبی و یا سنگاپور باشد. این هر دو نمونه می توانند، در ساختار سیاسی و اقتصادی موجود جهان، نقش «نرمال» خود را ایفا کنند. در اين منظر، عربستان در کنار اسرائیل با ساختارهائی کاملا متفاوت (جدای از اختلافات مرزی و مذهبی) به پیشرفت و زندگی خود ادامه می دهند. اما پرسش آن است که چه عاملی تعیین می کند که رژیم پایدار و متعارف آیندهء ایران کدامیک از اين سیستم ها خواهد بود؟

همانگونه که آگاه هستید، ایالات متحده آمریکا دوازده شرط را برای حکومت اسلامی در ایران گذاشته و از هیچ گونه فشاری برای رسیدن به آن‌ها دریغ ندارد و به سختی آن را پیگیری می‌کند. پرسش آن است که آمریکا به چه حقی می‌تواند این شرط‌ها را بگذارد و این شرط‌ها با چه رویکردی چیده و در پیش نهاده شده‌اند؟

در هفتهء گذشته، در عالم سیاست اتفاق مهمی برایم افتاد که به نظر تازه ای دربارهء مدل کار برای «حزب سیاسی آینده نگر» رسیدم. اين اتفاق شنیدن بحث روز یکشنبهء گذشتهء دکتر اسماعیل نوری علا در «مهستان جنبش سکولار دموکراسی» دربارهء «اعتماد و آلترناتیو» بود که بسیار شنیدنی بود و باعث شد مدل تازه ای در مورد تشکیلات سیاسی به نظرم آید.

آشکار است که ادامهء ضد و نقیض گویی ها و کُرکُری خواندن های سیدعلی، و همچنین اعمال تحریم‌ها و کارزار فشار حداکثری، اقتصاد ایران را به آنجا رسانده که بخش عمده‌ای از جمعیت هشتاد میلیونی این کشور برای تهیهء مایحتاج روزانه، از مواد غذایی گرفته تا دارو، دچار مشکل شده اند، و ارزش ریال هم به پایین ترین سطح خود در سال های اخیر رسيده است. در اين ميان سکوت و تحمل مردم در برابر وضعیت بحرانی و پر تنش فعلی کشور، یادآورِ فیلمی ست که به تازگی در سینماهای ایران اکران شده: فیلم «مغزهای کوچک زنگ زده»…

تاکنون تصویری که گروه‌های سیاسی نزدیک به نجفی – که شامل نزدیکان سیاسی اکبر هاشمی رفسنجانی، محمد خاتمی، میرحسین موسوی و مهدی کروبی می‌شوند – از او همیشه به نمایش می‌گذاشته‌اند، تصویر تکنوکراتی آشنا با تمدن مدرن امروزی و با فرهنگ بوده است… افرادی مانند نجفی، تحصیل کردهٔ غرب، با ظاهری متمدن و آرام، در میان همدستان حکومت اسلامی کم نیستند؛ نجفی تنها یک نمونه است. در رابطه با این افراد آنچه مهم است نه این ظاهر «سکولارنما»ی آراسته و «نرمال» و آن مدرک تحصیلی غربی، که اندیشهٔ خطرناک ایدئولوژیک ولایی فرقهٔ امامیه است. آن اندیشه است که مانند طاعون عمل می‌کند و باید مورد توجه قرار گیرد.

جنبش سکولار دموکراسی ایران، و به دنبال آن مهستان این جنبش، به غبار ر‌وبی و باز کردن پنجره ای است مشغولند که بعد از اتقلاب مشروطه رفته رفته در حال بسته شدن بوده و به نظر می رسيد که با روی کار آمدن حکومت اسلامی این پنجره برای هميشه بسته خواهد ماند. اين جنبش می خواهد يادآور اين چگونگی به ايرانيان باشد که اجدادشان در طول تاريخ در برابر همهء سختی های بسیار و تجاوز بیگانگان، همیشه ققنوس وار از دل آتش و خاکستر سر بر آورده اند… آیا شما نيز صدای کوبیدن میخ مارتین لوترهای ایرانی را، که «پيمان نامهء عصر نو» را بر درهای مساجد حکومت اسلامی نصب می کنند، می شنويد؟

اگر سیاستمداران عملگرای آمریکائی و اروپائی به هر دلیل، از جمله پیروزی در انتخابات دوباره در کشور خود، راه مماشات با حکومت اسلامی را برگزینند، پس از مدتی آش همان آش و کاسه همان کاسه خواهد بود. حکومت اسلامی ماهیتاً نمی تواند با جهان امروز همخوانی داشته باشد. یعنی این حکومت در آن صورت هم، در ادامهء رفتار ناشی از ماهیت خود، ابتدا دوباره با تحریم های اقتصادی روبرو خواهد شد و، پس از واکنش مسلحانه حکومت علیه کشورهای دیگر، سایه شوم جنگ، دوباره بر سرزمین داغ نکبت خوردهء ایران افکنده خواهد شد.

زمانه ی عجیبی شده! عجیب که چه عرض کنم، زمانه ی تعیین تکلیف ها گویی آغاز شده!
نویسنده ی از دم تیغ حکومت اسلامی جان به در برده، فرج سرکوهی، مطلبکی سرپوشیده در ذم شرافت فروشی نویسنده ای صاحب نام ولی خالی الچنته نوشته، و داد وزیر سابق فرهنگ و ارشاد آخوندک های بی مقدار، سید عطا را در آورده که ای جهانیان چه نشسته اید که فلان «خودْ اهل ادبیات پندار»ِ گلستان نخوانده، آمده به «اعتبار و آبروی ادبیات داستانی کشور ما» درس گلستان می دهد و نمی داند که ادبیات عرصه ی چریک بازی نیست!

خاورمیانه پربارترین کانون انرژی در جهان است، جغرافیایی نزدیک به نه میلیون کیلومتر مربع که بیش از پانصد میلیون انسان در آن زندگی می‌کنند، سه دین ابراهیمی از پنج دین بزرگ جهان در آن زاده شده‌اند. تنگه‌ی هرمز، باب‌المندب و کانال سوئز از کلیدی ترین بخش‌هایی هستند برجستگی‌ خاورمیانه را چشمگیر می‌کنند.

داستان واکنش به رژیم اسلامی ایران چنین است: برخی، نظیر زنده یاد مصطفی رحیمی، پیش از پيروزی انقلاب ۵۷ گفتند که «این جریان اسلامگرایی، ارتجاعی و استبدادی است»، برخی دیگر – حتی زمان آغاز اصلاح طلبی – گفتند که «اصلاح طلبی اسلامی ارتجاعی است» و سانسور شدند؛ گفتند که اصلاح طلبان در قتل های دهه ۶۰ شرکت داشته اند و اینکه برخی جریانات کمونیستی نیز بخاطر دیدگاه نظری شان همدست سپاه پاسداران در کشتارهای دههء ۶۰ بودند. اما اکنونT تازه، گویی برخی در چپ دارند جایگاه اسلامگرایی را درک می کنند…

بد نیست، امروز، در تولد بیست و دو سالگی حماسهء ورشکستهء دوم خرداد، یادی از آن بکنيم: اين «حماسه»، با ایدئولوژی اصلاحاتیِ غیرممکن خود، با رؤیای دستیابی به یک جامعهء مدنی و قانون‌مدار، و رسیدن به آزادی، عقل سالاری، دوری از تحجر و توجه ویژه به نیازها و مشکلات جوانان در سایه ی مردم سالاری دینی!، متولد شد و البته طرفداران این حماسه از دوم خرداد ماهِ سالِ ۱۳۷۶ تا به امروز، همانند مادری که مرگ فرزندش را باور ندارد، همچنان نوزاد مُردهء خود را با خود حمل می کنند. اکنون اين امر مسلم را همگان دانسته اند که دستیابی به آزادی و دوری از تحجر، با قانون اساسی متحجر و بی ضابطهء اسلامی ایران، هیچ گونه سنخیتی نداشته و نخواهد داشت.

اگرچه در هر آن برخورد نظامی یا جنگی که درگیرد طرف جنگ حکومت استبدادی اسلامی خواهد بود و نه ملت ایران اما، در هر محاسبهء ممکنی، به سود ملت ایران است که خود اقدام کرده و ایران و منطقه را از نکبت این حکومت پاک کند. در این راه ایرانیان داخل و خارج باید با یکدیگر هماهنگ باشند تا بتوانند حکومت را به زیر کشیده و حکومتی سکولار دموکرات را جایگزین آن کنند؛ و برای این هماهنگی به یک نهاد ویژه نیازمندیم؛ نهادی که در محیطی امن و دور از دسترس حکومت باشد.

گرهگاه سناريوی گرفتاری های حکومت ذليل اسلامی چنين است: از زمانی که دولت امریکا به دستور ترامپ از برجام خارج شده حکومت اسلامی، مانند فرزندی یتیم شده، مدام به دنبال اثبات این توهم است که یتیم نیست، و دائماً در حال التماس است که کسی پيدا شود و با کشيدن دستی بر سرش او را از یتیمی در آورد.

نقش مردم ایران در تعیین سرنوشت شان هنوز پُر رنگ نیست. فقر، کشتار، جنگ، نابودی محیط زیست، زلزله، سیل و هزار “کوفت و زهر مار” دیگر مستقیماً به مردم ایران مربوط است و در اين ميان به نظر می رسد که ملت هم تا کنون کاری را که از توانش برمی آمده انجام داده است… در میان آنان که هنوز به میدان نگذاشته اند تا با ستم و نکبت گسترده توسط رژیم اسلامی به مبارزه برخیزند می توان از ارتشیان و سپاهیانی نام برد که دل شان نه پیش حکومت نکبت حاکم بر ایران بلکه نزد کشور و ملت شان است.

به نظر می رسد که اکنون «گزينهء مطلوب» قیام مردم بجان آمده از گرانی و تورم، سرکوب و خفقان و چهل سال استبداد مذهبی است؛ چرا که اين گزينه از يکسو ضرورت جنگ را منتفی می کند و از سوی ديگر شر رژیم اسلامی را از سر مردم ایران و منطقه کم خواهد کرد. و بديهی است که در اين راستا تشکیل آلترناتیو سکولار دمکرات می تواند در این موقعیت حساس در منسجم کردن چنین قیامی تأثیر اساسی دارد.

برآیندی از آنچه روی می‌دهد نشان می‌دهد که حالا تنها به یک شلیک اشتباه نیاز است تا ساحل جنوبی ایران درگیر یک نبرد گسترده گردد. حکومت اسلامی و کارپردازان آن نیز این خطر را دریافته‌اند. سیاست همیشگی ملاها در این میانه‌ها که فشار جدی است، فریاد صلح جویی و جنگ طلب خواندن دیگران است. جیغ‌های موسویان (سفیر پیشین ترور جمهوری اسلامی در آلمان ) يا تریتا پارسی و تیم تازه نفسی که به کار گرفته است نيز ناشی از همين وضعيت است.

اخلاقیات جنگ، با اخلاقیات زمان صلح فرق می کند. در جنگ، اصل، پیروزی به هر قیمت است. نباید انتظار داشته باشیم با پیش کشیدن موضوعات اخلاقی و روابط عادی انسانی، چنین جنگی آغاز نشود. تنها راه جلوگیری از چنین جنگی، سرنگون کردن حکومت نکبت اسلامی به دست مردم و یا حداقل وارد کردن فشار شدیدِ مردمی بر آن است، چنان که دست از خرابکاری های بین المللی و منطقه ای اش بردارد.